Ο Πολιτισμολόγος Ευάγγελος Τσακνάκης μας στέλνεις πίσω στο Χρόνο και την Αρχαία Περραιβική Τρίπολις
Η αρχαία Περραιβική Τρίπολις αποτελούνταν από τρεις πόλεις: την Άζωρο, τη Δολίχη και το Πύθιο. Καταλάμβανε τη βορειότερη περιοχή της Περραιβίας, όπου σήμερα τοποθετούνται οι αντίστοιχες ομώνυμες κοινότητες στο βόρειο τμήμα του νομού Λάρισας (επαρχία Ελασσόνας).
Οι πόλεις της περραιβικής Τριπόλεως αποτελούσαν συνάμα το οχύρωμα των σημαντικότερων περασμάτων από τη Μακεδονία προς τη Θεσσαλία και αντίστροφα και η διεκδίκηση της περραιβικής Τρίπολης από τους Μακεδόνες ενίσχυαν τη στρατηγική σημασία της περιοχής λόγω των κρίσιμων διαβάσεών της.
Τα τελευταία χρόνια η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως ευρήματα κλασικής, ελληνιστικής, ρωμαϊκής, παλαιοχριστιανικής και βυζαντινής περιόδου στους αρχαιολογικούς χώρους της Αζώρου, της Δολίχης και του Πυθίου.
Η οικονομική κρίση που έπληξε τη χώρα μας όχι μόνο έβαλε φρένο στις ανασκαφές, αλλά πλέον δυσχεραίνει τη συντήρηση και την προστασία των αρχαιολογικών χώρων, καθώς από τους Τοπικούς Φορείς ιδίως, δίνονται προτεραιότητες σε άλλους τομείς αμεσότερης ανάγκης.
Βέβαια, η εγκατάλειψη των αρχαίων πραγμάτων οφείλεται και στην έλλειψη γνώσεων των τοπικών αρχόντων της κάθε περιοχής. Για παράδειγμα, πριν δύο περίπου χρόνια, στον αρχαιολογικό χώρο του Καστριού Δολίχης διαπιστώθηκε φθορά σε αρχαίο υλικό, παράνομη υλοτόμηση και απόθεση νεκρών ζώων από κτηνοτρόφους. Παρά τις υποσχέσεις της δημοτικής αρχής για άμεσα μέτρα αντιμετώπισης των φαινομένων αυτών (περίφραξη, αποτρεπτικές πινακίδες, επιβολή προστίμων κλπ) οι αρχαιολογικοί χώροι εξακολουθούν να παραμένουν εγκαταλελειμμένοι.
Το Φεστιβάλ «Περραιβική Τρίπολις»
Σε μια προσπάθεια ευαισθητοποίησης των αρμόδιων Φορέων και του κοινού γενικότερα, ο Πολιτιστικός Σύλλογος της Δολίχης “Η Τριπολίτιδα” με τη συνεργασία της Τοπικής Κοινότητας, αλλά και με την Περιφέρεια Θεσσαλίας και το Δήμο Ελασσόνας, διοργανώνουν από το έτος 2008 το Φεστιβάλ “Περραιβική Τρίπολις”, μέσα από το οποίο προβάλλεται το ιστορικό των ανασκαφών, τα ευρήματα και πολλά στοιχεία του μύθου και της ιστορίας, πλαισιωμένο πάντοτε από αξιόλογα καλλιτεχνικά μουσικά σχήματα.
Στα πρώτα φεστιβάλ, οι αρχαιολόγοι Λ. Δεριζιώτης και Σπ. Κουγιουμτζόγλου έχουν παρουσιάσει τα ευρήματα και την πορεία των ανασκαφών του Καστριού Δολίχης. Η αρχαιολόγος και προϊσταμένη της 7ης ΕΒΑ Λάρισας Στ. Σδρόλια και η αρχαιολόγος της ΙΕ ΕΚΠΑ Λάρισας Ασ. Τσιάκα παρουσίασαν τα μνημεία και την ιστορία της ευρύτερης περιοχής. Ακολούθησαν και άλλοι διακεκριμένοι επιστήμονες και προσωπικότητες μεταξύ των οποίων ο καθηγητής αρχαιολογίας Γ. Χουρμουζιάδης (ομιλία για την αρχαία Περραιβία), ο καθηγητής αρχαιολογίας και Πρόεδρος του Νέου Μουσείου Ακρόπολης Δ. Παντερμανλής (για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα), ο καθηγητής Ανθρωπολογίας Ά. Πουλιανός (για την καταγωγή του Ανθρώπου), ο Λαογράφος-Δημοσιογράφος Γ. Λεκάκης (για τις γερμανικές αποζημιώσεις), ο αρχιτέκτονας Ν. Σαμαράς (για την αρχιτεκτονική μελέτη του Καστριού Δολίχης) και ο καθηγητής Γαιωδεσίας Άρ. Φωτίου (για τους αρχαίους χάρτες της Περραιβίας).
Στο φετινό φεστιβάλ, που πραγματοποιήθηκε στις 10 Ιουνίου, υπό το συντονισμό του Δρ. Κ. Σαχινίδη, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας Κ. Κονταξής παρουσίασε τα Μυθολογικά του Ολύμπου. Στην ομιλία του αναφέρθηκε στην πρόσληψη του μύθου και της ιστορίας κατά την οποία η ιστορία και ο μύθος πλέκονται και είναι στενά συνδεδεμένοι μεταξύ τους με αποτέλεσμα να είναι αδύνατη η αποσαφήνιση τόσο της ιστορίας όσο και των μύθων. Εστιάζοντας στον μυθικό Όλυμπο ως πηγή έμπνευσης της ελληνικής μυθολογίας ανέφερε ότι «οι μύθοι περιέχουν την κρίση των λαών για τη ζωή, για τους νόμους ή τις αντινομίες της, για τη μοίρα και για το θάνατο. Είναι μια μορφή ποιητικής δημιουργίας και οι άνθρωποι εκφράστηκαν με αυτόν τον τρόπο την εποχή που ο λόγος είχε μικρή θέση στη ζωή και η γλώσσα δεν ήταν σε θέση να χρησιμοποιήσει ούτε αφηρημένες αλλά ούτε και σαφείς έννοιες. Είναι ακλόνητη η διαπίστωση ότι οι μύθοι των λαών στη μεγάλη πλειοψηφία τους δεν είναι αντανακλάσεις συγκεκριμένων ιστορικών γεγονότων, τουλάχιστον σύμφωνα με τον τρόπο που αντιλαμβάνεται ο σύγχρονος άνθρωπος την ιστορία. Δεν σημαίνει όμως ότι στερούνται το στοιχείο της ιστορικότητας, καθώς την αναδεικνύουν με ένα τρόπο γενικής θεωρίας της ιστορίας που διατυπώνεται μέσα από συμβολικές αφηγήσεις».
Ελπίδα όλων των εμπλεκόμενων στο Φεστιβάλ είναι η ευαισθητοποίηση των αρμόδιων Φορέων και Πολιτικών για την ανάδειξη του αρχαιολογικού και ιστορικού πλούτου της Επαρχίας Ελασσόνας που ο πυρήνας του εντοπίζεται στους προαναφερόμενους μοναδικούς αρχαιολογικούς χώρους του Δήμου Ελασσόνας. Η ανάδειξη της τοπικής αρχαιολογίας και της ιστορίας θα έχει αντίκτυπο στην ανάπτυξη του αρχαιολογικού και θρησκευτικού τουρισμού, αλλά και στην πνευματική καλλιέργεια των ανθρώπων που ζουν στην ευρύτερη περιοχή.
Ευάγγελος Β. Τσακνάκης / Πολιτισμολόγος
Msc Πολιτική Υγείας και Στρατηγικός Σχεδιασμός (ΑΠΚυ)
Υπάλληλος Π.Ε. Διοικητικού – Οικονομικού ΟΑΕΔ Ελασσόνας
Πρόεδρος Τοπικής Κοινότητας Δολίχης Δήμου Ελασσόνας
Μέλος Δ.Σ. Πολιτισμολόγων Θεσσαλίας
